Antik kent Efes (Ephesus) hakkında bilgi

Etiket: apasa

Efes Antik Kentinin Tarihçesi

Apasa, Ephesos, Ayasuluk, Selcuk!

Ülkemizin en önemli tarihi eserlerinin bulunduğu ilçe olan Selçuk 8 bin yıllık tarihi  ve yapılarıyla insanı büyülüyor.

Yapılan kazılarla birlikte yaşam belirtilerinin 8 bin yıl öncesine kadar gittiği görülüyor.

Apasa:

M.Ö. 2 bin yılda Son Tunç Çağı’nda Ayasuluk Tepesi’ne kurulu olan kent, Anadolu’da geniş bir sınıra ulaşan Luvi Krallığı’nın başkenti idi.

M.Ö. 8. yüzyılda inançları neticesinde Artemis Tapınağı’nı yaparak dünyanın yedinci harikasını ortaya çıkaran “Apasa” halkı pazar yeri gibi çağdaş yaşam belirtileri göstermiştir.

M.Ö. 560 yılında Lidya Kralı Kroisos’un fethettiği Efes’te kral dağınık halkı toplamak adına Artemis Tapınağı etrafında yaşamaya zorladı. Lidya egemenliğinin ardından Persler’in kontrolü altına giren Efes topraklarında, Büyük İskender’e kadar Persler hüküm sürmüştür.

Arsinoeia:

Büyük İskender’in ardından kontrolü ele geçiren Lysimakhos, ırmaklar sebebiyle sellerin çevreyi bataklık haline getirmesi nedeni ile kenti bugünkü yerine taşımakla kalmayıp şehre yeni bir isim verir: Arsinoeia! Şu anda Efes’te bulunan Tiyatro, Devlet Agorası, Ticaret Agorası, Meclis Binası ve Stadyum bu dönemde inşa edilmiştir.

Ephesos:

Limanlara olan yakınlığı ve ulaşım kolaylığı ile birlikte kısa zaman içerisinde ticaret merkezine dönüşen Ephesos’ta halk zenginleştikçe anıtlar, resmi binalar ve döneme göre lüks evler de artmaya başladı. Bu zenginlikle birlikte kent bugünkü görünümüne kavuştu.

Türkler ve Efes:

1071 Malazgirt Savaşı ile birlikte ilk Türk yerleşkelerine de rastlıyoruz. Malazgirt Savaşı’ndan on yıl sonra Çaka Bey, İzmir’e gelerek Türkleri bir araya toplayıp kıyı beyliği oluşturmaya başladı. Efes’in tamamen fethedilmesi 1304 yılında Aydınoğlu Mehmet Bey tarafından gerçekleşmiştir.

1390 yılında ise ilişkileri her daim iyi olan Aydınoğlu Beyliği, Yıldırım Bayezid döneminde Osmanlı topraklarına katıldı.

1402 yılında Ankara Savaşı’nın ardından Timur, Aydın ilini aldı ve Ayasuluk’u üs olarak kullandı.

1913’te İttihatçı’ların Milliyetçilik rüzgarında Ayasuluk’un adı Selçuk olarak değiştirilmiştir. Bir süre için Akıncılar ismiyle de anıldığı bilinmektedir.

Fotoğraf kaynakları:

https://www.guidemarmaris.com/book_a_tour/ephesus-tour-virgin-mary/

https://ephesusbreeze.com/

Tarihte Efes ve Efes Efsanesi

Efes bölgesinin yerleşke olarak kullanıldığı ilk tarihler  M.Ö. 11. yüzyıla aittir. Tunç çağının yaşandığı o dönemlerde Arzawa’nın başşehri Apasa adı ile tarihe adı geçen Efes yüzyıllar boyunca çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmış önemli liman kenti olmuştur. Kalkolitik çağın yaşandığı M.Ö. 5. yüzyıldaki Efes’in yerleşim yerleri Çukuriçi Höyük Ephesos ismi ile anılan bugün ki  Hellenistik şehir surundaki Magnesia Kapısı’nın doğusunda, Arvalya Höyük diye anılan yerleşim yeri ise ise Selçuk’tan Kuşadası’na uzanan modern asfaltın hemen yanında yer almaktadır. Yerleşim yeri sürekli değişen Efes şehrinin Ephesos olarak anıldığı M.Ö. 2. yüzyıla denk gelen son tunç çağında ise yerleşim Ayasuluk tepesine doğru kaymıştır.

Efes’e ithaf edilen bir efsane de,  Attikalı kralın oğlu Androklos’un domuzu öldürdüğü yer de Attikalı Kralı Efes şehrini kurmuştur. Bu efsanenin tasvir edildiği kabartmanın tarihinin Roma İmparatorluğu dönemine ait olduğu tespit edilmiştir. Bu kabartma bugün Efes harabeleri içerisinde yer alan Hadrian Tapınağı’nın ön kısmında yer almaktadır.

Powered by WordPress & Theme by Anders Norén